ROIC Là Gì? Cách Tính Và Ứng Dụng Trong Đầu Tư Chứng Khoán

ROIC (tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư) là công cụ được nhà đầu tư sử dụng để tìm kiếm các doanh nghiệp có tiềm năng phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng hiểu rõ về chỉ số tài chính này. Chính vì thế, trong bài viết này EFX sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về ROIC là gì? Cách tính ROIC cũng như ứng dụng trong đầu tư chứng khoán?… Mời các bạn cùng theo dõi!

ROIC là gì?

ROIC là viết tắt của cụm từ Return On Invested Capital, được hiểu là tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư – là một phép tính dùng để đánh giá hiệu quả của tổ chức/doanh nghiệp trong việc phân bổ nguồn vốn mình đang kiểm soát cho các hoạt động đầu tư sinh lời. Chỉ số này sẽ thể hiện công ty đang sử dụng vốn tạo ra lợi nhuận hiệu quả hay thất bại.

Có thể hiểu đơn giản ROIC cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng tiền của các nhà đầu tư trong việc tạo ra thu nhập có hiệu quả như thế nào. Người ta thường dùng ROIC song song với WACC (Chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền) để có được thông tin về hiệu quả sử dụng vốn đầu tư chính xác nhất.

Ngoài ra, chỉ số này còn có thể sử dụng như một tiêu chuẩn để đo lường, tính toán giá trị của công ty khác ngang hàng. Trường hợp ROIC vượt quá WACC, nhà đầu tư có được kết luận công ty đang tạo ra giá trị.

Cách tính chỉ số ROIC

Hiện nay, có rất nhiều công thức tính ROIC. Sau đây là 3 cách tính phổ biến nhất:

Công thức 1:

Trong đó: Tổng nợ vay ròng = Nợ vay phải trả lãi – Tiền mặt

Nhược điểm của công thức này là loại bỏ tiền mặt ra khỏi mẫu số. Trong khi đó, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đều sử dụng đến tiền mặt và tiền mặt có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau như: chủ đầu tư, ngân hàng, vốn chiếm dụng… Do vậy, việc loại trừ tiền mặt có thể dẫn đến kết quả không chính xác.

Đối với các doanh nghiệp bất động sản, tiền mặt chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn. Nếu tiền mặt lớn hơn tổng vốn chủ sở hữu và nợ vay phải trả lãi, sẽ dẫn tới mẫu số ở công thức có giá trị âm, từ đó ROIC mang giá trị âm.

Trong trường hợp doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính, phần lớn tiền mặt sẽ đến từ vay nợ. Do đó, nếu loại trừ đi tiền mặt, nguồn vốn còn lại sẽ vốn chủ sở hữu, khi đó ROIC sẽ bằng ROE, chỉ số ROIC không còn mang ý nghĩa riêng nữa.

Ứng dụng ROIC trong chứng khoán

ROIC có ý nghĩa kinh tế quan trọng, không chỉ với nhà phân tích chứng khoán mà bản thân các doanh nghiệp cũng coi ROIC là KPI giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của tổ chức trong thời gian cụ thể. Vậy ROIC cao hay thấp sẽ tốt, dựa vào chỉ số này nhà đầu tư biết được điều gì?

ROIC cho nhà đầu tư biết điều gì?

ROIC là một chỉ số có nhiều ý nghĩa, hỗ trợ cho việc phân tích, đánh giá, tính toán trong mọi ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh. Chỉ số này là tiêu chuẩn chung, bằng chứng quan trọng chứng minh việc tạo ra giá trị lợi nhuận của công ty. Và bằng chứng càng thêm chính xác khi mức lợi nhuận cao hơn hai điểm phần trăm so với chi phí vốn doanh nghiệp (khi so sánh với WACC).

Nhà đầu tư có thể sử dụng ROIC như một phương pháp để xác định xem công ty có lợi thế cạnh tranh (Moat Economic) hơn so với các đối thủ khác không. Liệu công ty có thể bảo vệ biên lợi nhuận và thị phần của mình trong thời gian dài khỏi những công ty mới tham gia vào thị trường không. Mục đích quan trọng nhất để tính ROIC chính là hiểu rõ mức độ hiệu quả mà công ty đang triển khai vốn.

Đối với những nhà đầu tư chứng khoán, ROIC là số liệu dùng để sàng lọc các khoản đầu tư tiềm năng. Các tổ chức như quỹ đầu tư cũng dùng chỉ số này làm cơ sở để xây dựng chiến lược dài hạn cũng như định hướng giá trị danh mục đầu tư.

ROIC luôn được tính theo tỷ lệ % và thường biểu diễn dưới dạng giá trị 12 tháng hằng năm. Nếu bạn phân tích một công ty đang hoạt động nhưng mức vốn lại bằng không, điều này chứng tỏ công ty không dư thừa vốn để đầu tư cho hoạt động trong tương lai.

Trường hợp khác, có những doanh nghiệp thuộc lĩnh vực đặc thù như công ty vận hành giàn khoan dầu, sản xuất chất bán dẫn thì họ sẽ đầu tư vốn mạnh hơn so với doanh nghiệp khác. Lúc này ROIC của họ sẽ thấp nhưng không thể khẳng định rằng công ty tạo ra giá trị lợi nhuận thấp.

ROIC bao nhiêu là tốt?

Trong chiến lược đầu tư dài hạn, bạn không thể bỏ qua việc áp dụng chỉ số này:

• Khi ROIC cao: Công ty đang mang lại lợi nhuận đầu tư cao, các doanh nghiệp này có lợi thế cạnh tranh tốt và duy trì dài hạn bình ổn. Đây chính là một cơ hội đầu tư tuyệt vời mà bạn không nên bỏ qua.
• Nếu ROIC thấp: Công ty tạo ra giá trị ít hơn so với số tiền đầu tư bỏ ra, điều này làm nhà giao dịch e ngại liệu tổ chức này có đang sử dụng vốn hiệu quả, ban lãnh đạo có đưa ra chiến lược hoạt động, định hướng tốt không, lợi thế cạnh tranh công ty trong dài hạn bị đánh giá kém hấp dẫn so với các doanh nghiệp cùng ngành.

Tóm lại, lợi tức trên vốn đầu tư càng cao, khả năng tạo ra giá trị bền vững lâu dài càng lớn và ngược lại. Bạn sẽ hy vọng chọn được có khả năng tái đầu tư các khoản thu nhập để xây dựng giá trị thực thặng dư, thay vì một công ty phân bổ vốn không hiệu quả.

Nếu ROIC lớn hơn WACC, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cao hơn so với chi phí vốn, công ty đang tạo ra giá trị cho cổ đông của mình. Điều này làm mã cổ phiếu của doanh nghiệp trở nên hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư.