Lợi nhuận giữ lại là gì? Đâu là các yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận giữ lại? Đây là một chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Lợi nhuận giữ lại là khoản thu nhập mà cả chủ sở hữu và nhà quản lý của doanh nghiệp đặc biệt quan tâm.
Lợi nhuận giữ lại là gì?
Lợi nhuận giữ lại của một doanh nghiệp là phần lợi nhuận thực tế còn lại sau khi doanh nghiệp nộp thuế và phân chia cổ tức cho cổ đông. Lợi nhuận giữ lại có tên Tiếng Anh là Retained Earnings (RE).
Trên bảng cân đối kế toán, lợi nhuận giữ lại chính là phần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vào cuối kỳ kế toán. Lợi nhuận giữ lại thường được sử dụng với mục đích mở rộng hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp, thanh toán các khoản nợ hoặc chi tiêu cho tài sản cố định và vốn lưu động.
Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận giữ lại
Bạn có biết các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số lợi nhuận giữ lại là gì không? Về bản chất, chỉ số lợi nhuận giữ lại của bất cứ doanh nghiệp nào cũng đều chịu sự ảnh hưởng bởi 3 yếu tố, bao gồm: lợi nhuận giữ lại ban đầu, thu nhập ròng và cổ tức.
Lợi nhuận giữ lại ban đầu
Đây là yếu tố đầu tiên ảnh hưởng tới lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp. Lợi nhuận giữ lại cuối kỳ (số dư cuối kỳ) của kỳ kế toán này sẽ trở thành số dư đầu kỳ của kỳ kế toán tiếp theo (hay chính là lợi nhuận giữ lại ban đầu của kỳ kế toán đó). Lợi nhuận giữ lại sẽ được cộng dồn dựa trên lợi nhuận giữ lại đầu kỳ.
Lợi nhuận giữ lại đầu kỳ thường xảy ra 3 trường hợp: dương, âm hoặc bằng 0. Nếu lợi nhuận giữ lại ban đầu dương tức là kỳ kế toán trước doanh nghiệp làm ăn có lãi. Nếu lợi nhuận giữ lại ban đầu (số dư đầu kỳ) âm tức là doanh nghiệp có khoản lỗ ròng từ kỳ trước (thu nhập giữ lại của kỳ trước không đủ để bù đắp khoản nợ của doanh nghiệp cũng như không đủ để chia cổ tức cho cổ đông).
Thu nhập ròng
Khi mức thu nhập ròng có sự thay đổi hoặc biến động thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp. Trường hợp mức thu nhập ròng tăng đồng nghĩa với việc đóng góp vào sự gia tăng của thu nhập giữ lại. Khi thu nhập ròng giảm thì lỗ ròng sẽ xảy ra và khiến lợi nhuận giữ lại bị thâm hụt.
Thu nhập ròng của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi các khoản mục như: giá vốn hàng bán, doanh thu bán hàng, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí khấu hao,… Như vậy, khi các khoản mục này có sự biến động thì cũng dẫn tới thu nhập ròng biến động và kết quả là lợi nhuận giữ lại bị ảnh hưởng tăng hoặc giảm.
Cổ tức
Cổ tức là yếu tố thứ ba có ảnh hưởng tới lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể trả cổ tức cho cổ đông theo hai cách thức: trả cổ tức bằng tiền mặt hoặc trả cổ tức bằng cổ phiếu.
Trường hợp 1: Doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt:
Việc trả cổ tức bằng tiền mặt là dòng tiền ra, làm giảm khoản mục tiền mặt trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp. Do đó, việc trả cổ tức bằng tiền mặt (tài sản lưu động) dẫn tới làm giảm lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp.
Trường hợp 2: Doanh nghiệp trả cổ tức bằng cổ phiếu:
Trả cổ tức bằng cổ phiếu tức là việc cổ đông nhận được thu nhập là cổ phiếu phổ thông của công ty và các tài khoản vốn góp bổ sung. Trả cổ tức bằng cổ phiếu không làm giảm dòng tiền của doanh nghiệp, dẫn tới không làm giảm khoản mục tiền mặt trong bảng cân đối kế toán và không làm giảm thu nhập giữ lại.
Tuy nhiên, khi trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ khiến quy mô vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vẫn giữ nguyên, nhưng số lượng cổ phiếu ra tăng làm giảm giá trị trên mỗi cổ phiếu của doanh nghiệp.
Đặc điểm của lợi nhuận giữ lại
Là một chỉ tiêu vô cùng quan trọng đối trong các báo cáo tài chính của doanh nghiệp, vậy đặc điểm của lợi nhuận giữ lại lợi nhuận giữ lại là gì? Hãy cùng EFX điểm qua những đặc điểm chính như sau:
- Lợi nhuận giữ lại chính là thu nhập giữ lại, hay chính là khoản thặng dư mà doanh nghiệp kiếm được.
- Giá trị lợi nhuận giữ lại dương thể hiện doanh nghiệp làm ăn có lãi. Ngược lại, giá trị lợi nhuận giữ lại âm thể hiện doanh nghiệp làm ăn thua lỗ.
- Thông thường, khi lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp có xu hướng gia tăng giữa các kỳ kế toán thì doanh nghiệp đang kinh doanh đúng hướng và nên sử dụng lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư, mở rộng hoạt động đầu tư kinh doanh.
- Khi lợi nhuận giữ lại của doanh nghiệp có xu hướng giảm tức là doanh nghiệp đang có các khoản nợ ròng và lợi nhuận giữ lại không đủ để bù đắp khoản nợ của doanh nghiệp.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!