Khi bạn mới tham gia vào hình thức trái phiếu, chắc chắn bạn sẽ phải cân nhắc lựa chọn giữa hai kiểu lãi suất khác nhau là lãi suất thường và lãi suất coupon. Hơn hết, đây cũng chính là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá trái phiếu trên thị trường chứng khoán. Vì thế, sau đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn khái niệm lãi suất coupon và vì sao điều này làm ảnh hưởng đến giá trị trái phiếu như thế nào?
I. Khái niệm lãi suất coupon?
Lãi suất coupon cũng được xem là một phần lãi mà công ty hoặc tổ chức phát hành trái phiếu trả cho trái chủ. Cụ thể hơn là tổ chức phát hành sẽ trả lãi trên một tỷ lệ lãi suất định kỳ hàng năm dựa theo mệnh giá của trái phiếu. Đây thường sẽ là một giá trị cố định, sẽ không bị ảnh hưởng bởi tình hình lãi suất trên thị trường và sẽ được niêm yết minh bạch ngay trên thông tin của trái phiếu.
Nhà phát hành sẽ đưa ra quy định lãi suất dựa trên nhiều yếu tố, nhưng chủ yếu vẫn là một giá trị nhằm hấp dẫn đầu tư trên thị trường và phù hợp với sự luân chuyển dòng tiền của chính tổ chức đó.
Đặc biệt hơn, nếu nhà đầu tư không hiểu rõ về sản phẩm trái phiếu thì sẽ dễ dàng bị nhầm lẫn giữa lãi suất coupon và lợi tức của chứng khoán. Bởi năng suất biểu thị mức lãi suất thực tế trên trái phiếu sẽ được xác định bằng lãi suất coupon và giá hiện tại. Do đó, nhà đầu tư cần phải hiểu rằng lãi suất coupon là cố định nhưng lợi tức của trái phiếu thì không nhất định.
II. Trái phiếu coupon – Coupon Bond có đặc điểm gì?
Từ định nghĩa về lãi suất coupon nêu trên, ta có thể hiểu trái phiếu coupon là loại trái phiếu được trả lãi định kỳ theo lãi suất đã được ấn định trước. Nhà đầu tư sẽ mua trái phiếu với mệnh giá ban đầu khi chúng được phát hành, và nhận lại được khoản vốn gốc một lần này khi trái phiếu đến kỳ đáo hạn.
Với trái phiếu coupon, tên người sở hữu sẽ không được in trên bất kỳ loại chứng chỉ nào. Vì vậy nó sẽ rất dễ dàng được chuyển nhượng cũng như ẩn chứa nhiều rủi ro tiềm ẩn bởi không có quy định chặt chẽ về chủ sở hữu.
Bên cạnh đó, trái phiếu zero-coupon hay còn gọi là lãi suất coupon bằng 0% là loại trái phiếu không được trả lãi định kỳ. Thay vào đó, loại trái phiếu này được giao dịch với mức chiết khấu khá cao nhằm mang lại lợi nhuận lớn khi trái phiếu đến kỳ đáo hạn. Với trái phiếu zero-coupon, có hai cách để trả lãi là được trả trước tại thời điểm phát hành (chiết khấu) hoặc trả gộp một lần khi trái phiếu đáo hạn.
III. Cách tính lãi suất coupon trái phiếu
Cách để nhà đầu tư có thể tính lãi suất coupon của một trái phiếu là lấy số tổng của các khoản thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá gốc trái phiếu.
Công thức như sau:
C (lãi suất coupon) = i (lãi suất hàng năm) / P (mệnh giá gốc của trái phiếu)
Ví dụ: Sản phẩm trái phiếu đang phát hành với mệnh giá gốc $500, trả lãi 1 năm 2 lần, mỗi lần là $12.5 thì sẽ có lãi suất coupon là (12.5*2)/500 = 5%.
Khoản lãi nhà đầu tư nhận được từ nhà phát hành được xác định bằng phần trăm tỷ lệ của một số tiền cụ thể mà không phải tỷ lệ lãi suất theo thời gian.
Ví dụ: Trái phiếu có mệnh giá gốc $500 và có lãi suất coupon là 5%. Thì số tiền lãi nhà đầu tư được trả định kỳ là $25 cho đến khi đến kỳ đáo hạn, ngay cả khi giá trái phiếu tăng lên $1000 hoặc bị giảm xuống $250.
IV. Lãi suất coupon ảnh hưởng như thế nào đến giá trái phiếu?
Không giống các sản phẩm tài chính khác, số tiền lãi định kỳ được thanh toán sẽ cố định theo thời gian. Ví dụ, trái phiếu có mệnh giá là 1000$, lãi suất coupon 2%, thì được trả 20$ định kỳ cho trái chủ cho đến khi đáo hạn. Ngay cả khi giá trái phiếu tăng lên hoặc giảm xuống, các khoản thanh toán lãi định kỳ vẫn sẽ là 20$ cho đến khi đáo hạn.
Khi lãi suất chung tại thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon trái phiếu, giá của trái phiếu có khả năng sẽ giảm vì các nhà đầu tư không muốn mua trái phiếu bằng mệnh giá gốc, khi họ còn có thể nhận được lãi suất tốt hơn ở một nơi khác.
Ngược lại, nếu lãi suất hiện hành giảm thấp hơn lãi suất coupon, trái phiếu sẽ tăng giá trị vì nó đang cho nhà đầu tư nhiều lợi nhuận hơn dù vẫn phải mua cùng một loại trái phiếu hiện tại. Khi đó, lãi suất coupon cũng sẽ giảm thấp hơn, điều này phản ánh sự giảm xuống của lãi suất thị trường.
Trên thực tế, rất có thể giá của trái phiếu sẽ không phản ánh chính xác mối quan hệ giữa lãi suất coupon và các mức lãi suất khác. Do đó, khi mua trái phiếu, nhà đầu tư cần xem xét lãi suất coupon của trái phiếu và lãi suất thị trường để chọn lựa hình thức hiệu quả nhất.
V. Kết luận
Như vậy nhìn chung là nhà đầu tư đã có thể hiểu được khái niệm cơ bản lãi suất coupon và cách tính cũng như sự ảnh hưởng đến giá trái phiếu theo từng thời điểm. Bạn cần hiểu rằng, mối quan hệ của lãi suất coupon và các mức lãi suất khác sẽ không thể được phản ánh chính xác chỉ nhờ vào giá của trái phiếu. Hãy xem xét thật kỹ lãi suất coupon của trái phiếu và lãi suất thị trường trước khi mua trái phiếu để đầu tư tối ưu hơn.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!