Nhằm đem lại được lợi nhuận cao trong đầu tư thì các nhà đầu tư không thể nào bỏ qua các phương pháp định giá cổ phiếu chuẩn xác. Bởi vì đây là một phần vô cùng quan trọng trong việc đầu tư. Việc định giá cổ phiếu sai có thể ảnh hưởng đến quyết định mua hoặc bán của nhà đầu tư trong tương lai, từ đó mang lại kết quả đầu tư không được như mong muốn.
Vậy làm sao để nhận định được cổ phiếu tốt? Cách tính giá trị thực của cổ phiếu là gì? Có công thức nào để định giá cổ phiếu không? Bài viết sau sẽ giúp các nhà đầu tư giải đáp những thắc mắc trên nhé!
I. Tại sao nhà đầu tư phải biết phương pháp định giá cổ phiếu?
Những nhà đầu tư muốn đầu tư vào các công ty cổ phần muốn chào bán cổ phiếu để huy động vốn thì không thể bỏ qua bước định giá cổ phiếu.
Việc tính được giá cổ phiếu giúp nhà đầu tư đánh giá, xác định được giá trị nội tại của doanh nghiệp hay giá trị thực của cổ phiếu tại thời điểm hiện tại.
Khi xác định được giá cổ phiếu, nhà đầu tư có thể xác định được tiềm năng tăng/giảm giá của cổ phiếu, từ đó biết được cổ phiếu đó có đáng mua hay không?
Nếu giá hiện tại cổ phiếu thấp hơn giá trị mà ta định giá được, ta sẽ tiến hành mua. Ngược lại, nếu giá cổ phiếu hiện tại cao hơn giá trị ta định giá được, ta sẽ tiến hành bán cổ phiếu ra thị trường để thu lợi nhuận.
Ví dụ, nhà đầu tư tính được định giá cổ phiếu của công ty sữa Vinamilk là 100.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, cổ phiếu VNM lại đang được giao dịch trên thị trường với giá 88.000 đồng/cổ phiếu. Lúc này, ta sẽ tiến hành mua vào cổ phiếu VNM, sau đó đợi giá cổ phiếu VNM lên đến mức 100.000 đồng/cổ phiếu để bán ra.
II. Các khái niệm về giá của cổ phiếu
1. Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là giấy chứng nhận số tiền mà nhà đầu tư đóng góp vào công ty cổ phần phát hành. Cổ phiếu là một loại chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành hoặc bút toán ghi sổ xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty cổ phần đó. Người nắm giữ cổ phiếu sẽ trở thành cổ đông và đồng thời là chủ sở hữu của công ty cổ phần phát hành.
Như vậy, giá cổ phiếu được hiểu là số tiền mà nhà đầu tư phải bỏ ra để sở hữu một hoặc một số cổ phần đó. Mức giá này biến động liên tục phụ thuộc vào cung cầu của thị trường giữa người bán và người mua.
Giá cổ phiếu có rất nhiều khái niệm khác nhau như giá trị trên giấy tờ, giá trị trên sổ sách kế toán, giá trị thực bên trong,… Để có thể đạt hiệu quả cao trong đầu tư, đầu tiên nhà đầu tư phải nắm rõ các khái niệm này.
2. Mệnh giá cổ phiếu là gì?
Mệnh giá cổ phiếu chính là giá trị danh nghĩa của một cổ phần. Theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Luật Chứng khoán 2019 thì “Mệnh giá cổ phiếu, chứng chỉ quỹ chào bán ra công chúng là 10 nghìn đồng. Mệnh giá của trái phiếu chào bán ra công chúng là 100 nghìn đồng và bội số của 100 nghìn đồng”.
3. Thị giá của cổ phiếu là gì?
Thị giá của cổ phiếu được hiểu đơn giản là giá trị của cổ phiếu đó trên thị trường tại một thời điểm nhất định. Bất kì một cổ phiếu được phát hành trên thị trường đều được các nhà đầu tư mua – bán rất nhiều lần.
Do đó, giá trị của cổ phiếu cũng sẽ tăng/giảm phụ thuộc vào thời kỳ và sự phát triển của công ty phát hành.
4. Giá trị nội tại cổ phiếu là gì?
Giá trị nội tại của cổ phiếu là giá trị thực bên trong của một cổ phiếu. Giá trị nội tại không phụ thuộc hay bị tác động bởi các yếu tố của thị trường bên ngoài.
Trước khi định giá cổ phiếu, các nhà đầu tư sẽ xem xét, cân nhắc xuống tiền đầu tư thông qua giá trị nội tại của cổ phiếu.
III. 5 điều ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.
1. Sự phát triển của nền kinh tế trong nước và thế giới
Giá của cổ phiếu luôn bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi nền kinh tế thế giới, đặc biệt là nền kinh tế của quốc gia của công ty đó.
Giá cổ phiếu luôn đồng thuận với nền kinh tế thế giới. Việc này có nghĩa là việc cổ phiếu tăng khi nền kinh tế thế giới phát triển. Ngược lại, cổ phiếu giảm giá khi nền kinh tế xuống dốc.
2. Tình hình chính trị
Tình hình chính trị của quốc gia cũng ảnh hưởng nhiều đến giá của cổ phiếu. Bởi khi xuất hiện sự bất ổn định về chính trị, các nhà đầu tư thường e ngại và thận trọng trong việc tiếp tục đầu tư, dẫn đến giá cổ phiếu sẽ giảm theo.
3. Quy luật cung cầu của thị trường
Tất cả các thị trường luôn chịu sự ảnh hưởng rất lớn bởi quy luật cung cầu. Thị trường chứng khoán cũng không ngoại lệ, nếu có nhiều người mua cổ phiếu đó thì giá cổ phiếu có xu hướng tăng và ngược lại nếu có nhiều người bán một cổ phiếu nào đó thì giá của cổ phiếu đó sẽ giảm.
4. Báo cáo tài chính của công ty
Giá cổ phiếu của một công ty sẽ tăng lên nếu báo cáo tài chính thể hiện rằng hoạt động kinh doanh của công ty đang tiến triển tốt, doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng cao, có khả năng sẽ tiếp tục phát triển và mở rộng trong tương lai. Ngược lại, nếu hoạt động kinh doanh yếu kém sẽ kéo theo đó là giá cổ phiếu sẽ giảm.
5. Tâm lý của nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán là thị trường vô cùng nhạy cảm, chỉ với một vài thông tin gây nhiễu trên báo chí có thể khiến thị trường biến động dữ dội. Từ đó gây ảnh hưởng rất lớn đến quyết định xuống tiền đầu tư của các nhà đầu tư.
IV. 5 bước định giá chứng khoán bạn nên biết
Bước 1: Tìm hiểu tất cả các thông tin liên quan về doanh nghiệp, cũng như lĩnh vực mà doanh nghiệp đang hoạt động. Muốn đầu tư thành công, nhà đầu tư phải tự tìm được cho mình một công ty chất lượng và tiềm năng.
Nhà đầu tư có thể xác định được một doanh nghiệp đáng để đầu tư thông qua những đối thủ cạnh tranh trong ngành. Doanh nghiệp có được lợi thế cạnh tranh đặc biệt trong ngành, các yếu tố chính ảnh hưởng đến khả năng sinh lợi toàn ngành, hiệu quả kinh doanh và kết quả hoạt động của doanh nghiệp được thể hiện trong báo cáo tài chính ít nhất 5 năm.
Bước 2: Nhà đầu tư ước lượng kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian vừa qua. Có 2 cách ước lượng kết quả hoạt động kinh doanh được áp dụng nhiều trong giới đầu tư là Top-down và Bottom-up.
Bước 3: Nhà đầu tư lựa chọn phương pháp định giá cổ phiếu phù hợp với phong cách đầu tư của mình. Thực tế, không có phương pháp định giá nào đúng với mọi công ty cả. Phương pháp đơn giản nhất đó là sử dụng mô hình định giá tương đối. Đây là phương pháp định giá cổ phiếu dựa trên những chỉ số giá. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp chúng ta vẫn có thể áp dụng mô hình định giá tuyệt đối.
Bước 4: Nhà đầu tư xây dựng 3 kịch bản đầu tư khởi đầu. Đó là kịch bản cơ sở (base), kịch bản thận trọng (conservative), kịch bản xấu nhất (worst).
Bước 5: Cuối cùng, các nhà đầu tư sẽ phân tích kết quả đầu tư từ mô hình để bắt đầu định giá cổ phiếu trong thị trường chứng khoán.
V. Các cách định giá cổ phiếu
Trên thị trường chứng khoán tùy vào mỗi mô hình kinh doanh của doanh nghiệp, chu kỳ kinh doanh, mỗi nội lực doanh nghiệp,… mà sẽ tính được những mức giá cổ phiếu khác nhau. Do đó, không có một công thức chung nào có thể định giá cổ phiếu của mọi công ty trên thị trường.
1. Cách tính giá trị cổ phiếu dựa vào chiết khấu dòng tiền
Định giá cổ phiếu theo dòng tiền là phương pháp cơ bản và được nhiều nhà đầu tư sử dụng nhất.
Dòng tiền ra và dòng tiền vào là những yếu tố xác định giá trị nội tại của doanh nghiệp. Thế nên, căn cứ vào việc chiết khấu dòng tiền, chúng ta có thể tính được phần nào giá cổ phiếu của doanh nghiệp.
Công thức tính giá cổ phiếu dựa vào chiết khấu dòng tiền như sau:
PV = FV / (1+r)^n
Trong đó:
PV (viết tắt cụm từ Present Value): giá trị hiện tại của cổ phiếu
r: suất chiết khấu
n: số năm dự định đầu tư
2. Cách định giá dựa vào chiết khấu cổ tức
Phương pháp định giá theo chiết khấu cổ tức được tính dựa vào tỷ lệ cổ tức được trả bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu của doanh nghiệp.
Khi chúng ta nghe nói một cổ phiếu nào đó trả cổ tức 20%/năm, có nghĩa là công ty đó họ trả cổ tức bằng 20% so với giá trị thực của cổ phiếu đó.
Để tính được giá cổ phiếu, ta dùng công thức sau:
Chiết khấu cổ tức = Cổ tức bằng tiền mặt / Thị giá
4. Cách xác định giá của cổ phiếu qua phương pháp P/B
P/B là tỷ số dùng để đánh giá được giá hiện tại của cổ phiếu (Price) so với giá trị thực trên sổ sách của cổ phiếu đó (Book value ratio).
Nếu thị giá của cổ phiếu cao hơn giá trên sổ sách của cổ phiếu đó, điều đó cho thấy công ty có mức doanh thu cao.
Công thức là:
P/B = Thị giá của cổ phiếu / Thư giá của cổ phiếu
4. Cách tính giá trị cổ phiếu qua phương pháp P/E
P/E là chỉ số thể hiện mối liên quan giữa giá trên thị trường của cổ phiếu (Price) và lợi nhuận ròng của cổ phiếu đó (EPS). Chỉ số này có nghĩa là để có được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu, nhà đầu tư phải bỏ ra bao nhiêu tiền.
Khi chỉ số P/E thấp, điều đó có nghĩa giá của cổ phiếu đang bị định giá rẻ và ngược lại.
Công thức:
P/E = Thị giá / EPS
5. Cách tính giá trị thực của cổ phiếu qua phương pháp P/S
P/S là chỉ số đo lường giá của cổ phiếu trên doanh thu của mỗi cổ phần (Price/Sales per Share). Phương pháp này thường được áp dụng cho các doanh nghiệp bị thua lỗ nghiêm trọng hoặc có doanh thu năm bất ổn định không điều.
Công thức được tính như sau:
P/S = Giá của cổ phiếu / Doanh thu mỗi cổ phần
VI. Kết luận
Trên thị trường chứng khoán không có một công thức chung và chính xác nào để định giá tất cả các cổ phiếu trên thị trường. Do đó, giá cổ phiếu sẽ biến đổi linh hoạt tùy vào tình hình thị trường.
Do vậy, phương pháp tốt nhất là nhà đầu tư nên tìm hiểu tất cả các cách định giá cổ phiếu để có thể áp dụng linh hoạt tùy vào mỗi doanh nghiệp khác nhau. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể chọn phân khúc thị trường phù hợp với mình rồi mới bắt đầu định giá để giảm thiểu rủi ro trong đầu tư.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!