Cổ Phiếu Quỹ Là Gì? Ưu Và Nhược Điểm Của Cổ Phiếu Quỹ

Cổ phiếu quỹ là gì? Đây chính là các loại cổ phiếu được chính công ty phát hành mua lại và nắm giữ như các nhà đầu tư khác. Vậy tại sao các doanh nghiệp lại mua cổ phiếu quỹ? Ưu điểm của loại cổ phiếu này là gì? Hãy cùng EFX tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ hay Treasury Stock là loại cổ phiếu được công ty cổ phần đại chúng đã phát hành ra nhưng với lý do nhất định công ty bỏ tiền ra mua lại một số cổ phiếu của chính công ty mình. Số cổ phiếu này có thể được công ty lưu giữ một thời gian sau đó lại được bán ra. Tuy nhiên, cũng có một số nước, luật pháp quy định số cổ phiếu mà công ty đã mua lại không được bán ra mà phải hủy bỏ.

Việc công ty mua lại cổ phiếu của chính công ty mình phải tuân thủ theo những quy định của pháp luật. Cổ phiếu quỹ không phải là cổ phiếu đang lưu hành, không có vốn đằng sau nó, vì vậy cổ đông sở hữu cổ phiếu này không được tham gia vào việc chia lợi tức cổ phần và không có quyền tham gia bỏ phiếu. Khi công ty mua cổ phiếu quỹ thì sẽ ghi âm vào vốn chủ sở hữu nên làm giảm vốn chủ sở hữu (lưu ý: vốn điều lệ không đổi).

Tại sao doanh nghiệp nên mua cổ phiếu quỹ?

Cổ phiếu quỹ không được biểu quyết, không được trả cổ tức và cũng không có quyền mua cổ phiếu mới, vậy tại sao các công ty vẫn mua loại cổ phiếu này? dưới đây là một số lý do bạn có thể tham khảo:

• Mua để bán lại

Khi mà thị trường chứng khoán đang có sự sụt giảm, các công ty có xu hướng mua lại cổ phiếu quỹ, chờ đến khi thị trường tăng trưởng thì tiến hành bán ra với mục đích ăn mức chênh lệch.

Mặc dù mức chênh lệch thông qua việc mua bán cổ phiếu quỹ không được hạch toán vào lợi nhuận ròng nhưng nó cũng góp một phần quan trọng giúp cải thiện dòng tiền. Đồng thời làm tăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính của công ty.

• Tăng quyền kiểm soát công ty

Ở một số công ty thì việc mua lại cổ phiếu quỹ còn là một giải pháp nhằm hạn chế việc một số cá nhân, tổ chức lợi dụng giá giảm để tiến hành thu gom cổ phiếu với mục đích thao túng, kiểm soát doanh nghiệp trong tương lai.

Mặt khác, khi công ty mua cổ phiếu quỹ rồi hủy cũng là một cách làm giảm vốn điều lệ trong trường hợp cần thiết.

• Cải thiện các chỉ số tài chính

việc thu mua cổ phiếu quỹ trực tiếp làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường chứng khoán. Từ đó gián tiếp làm tăng một số chỉ số như suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ suất thu nhập trên cổ phần (EPS)… Chính việc làm tăng các chỉ số này sẽ làm cho mức độ hấp dẫn của cổ phiếu cũng tăng lên trong mắt các nhà đầu tư và làm giá cổ phiếu tăng theo.

• Đảm bảo lợi ích cổ đông

Trong một số trường hợp, khi giá cổ phiếu đi xuống, các doanh nghiệp sẽ tiến hành mua cổ phiếu quỹ, từ đó làm giảm nguồn cung cổ phiếu. Khi mà lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường giảm xuống sẽ tạo động lực làm giá cổ phiếu tăng lên. Như vậy, lợi ích của các cổ đông cũng được đảm bảo, gia tăng giá trị cổ phiếu cho các cổ đông.

• Thu hồi cổ phiếu ESOP

Việc mua lại cổ phiếu quỹ còn nhằm mục đích thu hồi lại cổ phiếu ESOP (thông thường là mua lại của những người lao động đã nghỉ việc) rồi sau đó bán lại cho những nhân viên đang làm việc với mục đích tạo động lực, kích thích sáng tạo.

Ưu điểm và nhược điểm của cổ phiếu quỹ

Cổ phiếu quỹ là loại cổ phiếu có rất nhiều ưu điểm tuy nhiên kèm theo đó cũng có một số nhược điểm nhất định. Cụ thể ưu và nhược điểm của loại cổ phiếu này như sau:

Ưu điểm 

• Khi cổ phiếu của một công ty đang trong tình trạng bị định giá thấp hơn thực thế, việc doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ sẽ tạo cơ hội để tăng giá, kích thích cổ phiếu. Bên cạnh đó, việc này còn giúp lấy lại niềm tin của các cổ đông của doanh nghiệp.
• Trong trường hợp giá cổ phiếu của một doanh nghiệp đang giảm sâu thì cổ phiếu quỹ sẽ phần nào giúp doanh nghiệp khẳng định cho các nhà đầu tư cũng như các cổ đông rằng công ty vẫn đang hoạt động rất tốt.
• Việc thu mua cổ phiếu của doanh nghiệp giúp tác động tới xu hướng biến động giá của thị trường, tăng giá cổ phiếu, giúp kích cầu hay giúp làm giảm tốc độ giảm giá của cổ phiếu. Thông qua đó, giúp thị trường giao dịch hấp dẫn và sôi động hơn.
• Được xem như một kênh đầu tư, doanh nghiệp có thể sử dụng hiệu quả nguồn tiền nhàn rỗi.
• Thay vì ESOP doanh nghiệp có thể phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên.
• Giúp cải thiện các chỉ tiêu lợi nhuận trên cổ phần (chỉ số EPS) trên thị trường.

Nhược điểm 

Mặc dù có rất nhiều ưu điểm như đã nêu trên nhưng cổ phiếu quỹ cũng tồn tại một số nhược điểm nhất định, cụ thể:

• Thường dễ bị lạm dụng, gây ảnh hưởng tới an toàn tài chính của công ty. Từ đó, gây thiệt hại cho các cổ đông khác trong doanh nghiệp.
• Việc giao dịch một lượng cổ phiếu quỹ làm giảm nguồn tiền mặt cũng như giảm chi phí cho các hoạt động khác của công ty.
• Một số trường hợp, việc doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ có thể khiến giá cổ phiếu trên thị trường không đổi hay thậm chí là tiếp tục giảm.
• Khi một công ty mua cổ phiếu quỹ có thể ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư khiến các họ cho rằng tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp đang bị giảm đi. Từ đó, làm giảm sút niềm tin của các nhà đầu tư cũng như cổ đông của doanh nghiệp.

Vì vậy, khi mua cổ phiếu quỹ, các doanh nghiệp cần có một số lưu ý như sau:

• Cân nhắc kỹ lưỡng số lượng cổ phiếu cần mua.
• Tham khảo giá cổ phiếu trên thị trường, từ đó lựa chọn và quyết định về hình thức mua, là khớp lệnh hay thỏa thuận để đem lại lợi thế tối ưu cho doanh nghiệp mình.
• Cân đối nguồn vốn của doanh nghiệp