IPO là một hình thức huy động vốn được nhiều doanh nghiệp ưu ái lựa chọn bởi ích lợi tuyệt vời mà nó mang lại. Đối với những nhà đầu tư, cổ phiếu từ thị trường IPO được đánh giá khá cao vì cơ hội nắm giữ lượng lớn cổ phần với mức giá tốt nhất. Vậy cổ phiếu IPO là gì? Cách nhà đầu tư mua cổ phiếu như thế nào?

I. Đặc điểm cổ phiếu IPO
Cổ phiếu IPO là loại cổ phiếu được phát hành lần đầu ra công chúng, khi doanh nghiệp đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán. Cổ phiếu này hội tụ đầy đủ các đặc điểm của một cổ phiếu phổ thông lưu hành ngoài thị trường.
- Cổ phiếu không có kỳ hạn và sẽ không hoàn vốn như trái phiếu. Cổ tức được chi trả phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Cổ đông là người cuối cùng được thanh toán nếu không may công ty phá sản.
- Giá cổ phiếu biến động cực kì mạnh do chịu sự tác động từ nhiều nhân tố. Thông thường cổ phiếu IPO sẽ có mức giá khá thấp vào lúc đầu, sau đó sẽ tăng trưởng theo thời gian.
- Cổ phiếu IPO có tính thanh khoản cao, dễ chuyển hóa thành tiền mặt thông qua giao dịch mua bán. Khi tổ chức IPO minh bạch và công khai các báo cáo tài chính, chiến lược đưa ra có triển vọng cao thì sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư.

- Cổ phiếu IPO cũng có những rủi ro nhất định: Mất giá bởi hoạt động kinh doanh bị trì trệ, các sự kiện nổi bật làm ảnh hưởng chiến lược, danh tiếng công ty,…
- Cổ phiếu IPO trong lần phát hành đầu tiên sẽ có mức giá hấp dẫn hơn so với nhiều loại chứng khoán khác ở ngoài thị trường. Thực tế đây là cổ phiếu hoàn toàn mới, nhà đầu tư chỉ có thể phân tích và định giá thông qua các dữ kiện trong các báo cáo do chính công ty công bố. Do đó mức giá dự đoán có thể thấp hơn với giá trị thực tế, mọi người sẽ có xu hướng mua vào. Sau khi cổ phiếu được giao dịch giữa các nhà đầu tư với nhau, lúc này công ty sẽ dùng vốn huy động cho mục đích kinh doanh, phát triển mang về lợi nhuận cao làm giá giao dịch cổ phiếu cũng tăng mạnh và ngày càng hấp dẫn hơn.
II. Cách mua cổ phiếu IPO hiệu quả
Các doanh nghiệp sau khi được ủy ban chứng khoán nhà nước chấp nhận thực hiện IPO, sẽ được thông báo chi tiết lên các phương tiện truyền thông đại chúng. Hiện nay, nhà đầu tư có thể đăng ký mua cổ phiếu IPO trực tiếp tại các Website chính thức của tổ chức phát hành hoặc những công ty chứng khoán môi giới.

Người dùng sẽ tìm đến mục “Đăng ký thông tin mua IPO” trong menu công cụ tại trang web, sau đó điền form thông tin theo hướng dẫn:
- Đối tượng khách hàng: cá nhân hoặc tổ chức, có quốc tịch tại Việt Nam hay nước ngoài.
- Thông tin về nhà đầu tư: Số tài khoản giao dịch chứng khoán và nơi đăng ký mở tài khoản giao dịch, họ và tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, mã số thuế, căn cước công dân,…
- Nếu trường hợp cá nhân là cổ đông lớn hiện hữu của công ty, thuộc đối tượng công bố thông tin thì chọn “Có” vào mục “Có quyền mua chứng khoán cơ sở của chứng quyền”. Ngược lại thì chọn “Không” rồi qua bước tiếp theo.
- Bổ sung thông tin người ủy quyền (nếu có) ủy quyền mua cổ phiếu IPO.
- Điền các thông tin đăng ký mua cổ phiếu: Mã, tên cổ phiếu, giá phát hành, số lượng đăng ký mua,… Lưu ý việc mua cổ phiếu IPO sẽ được tính phí giao dịch khác nhau ở mỗi công ty chứng khoán.
- Điền thông tin tài khoản ngân hàng của người đăng ký trong trường hợp mua không thành công sẽ được hoàn lại tiền.
- Lựa chọn hình thức nhận kết quả giao dịch qua thư điện tử.
- Lựa chọn chi nhánh/ phòng giao dịch của tổ chức phát hành hoặc của công ty chứng khoán để hỗ trợ hoàn tất những thủ tục đăng ký.
- Nhấn chọn gửi thông tin đăng ký thành công.
Lưu ý nhà đầu tư cần gửi kèm hồ sơ đăng ký bao gồm:
- Giấy đăng ký mua chứng quyền đảm bảo, giấy xác nhận của ngân hàng về việc đã mở tài khoản góp vốn mua cổ phần.
- Nếu đăng ký lưu ký chứng khoán cần phải bổ sung bản sao hợp lệ giấy đăng ký mở tài khoản lưu ký.
- Bản sao chứng minh nhân dân của người đăng ký hoặc người ủy quyền.
- Bản sao giấy xác nhận mã số giao dịch tại trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam đối với nhà đầu tư nước ngoài..
- Giấy ủy quyền (nếu có).
III. Các lưu ý trước khi mua cổ phiếu IPO

Mặc dù thị trường IPO rất hấp dẫn với nhà đầu tư. Nhưng để chắc chắn việc mua cổ phiếu IPO sẽ mang lại tiềm năng lợi nhuận tốt nhất, bạn cần quan tâm một số lưu ý sau:
- Nhà đầu tư phải hoàn tất quá trình đăng ký mua IPO, bổ sung các hồ sơ hợp lệ trong thời hạn quy định trước khi kết thúc thời gian phát hành, nếu xảy ra sai sót phải chỉnh sửa thông tin kịp thời.
- Cổ phiếu được phát hành IPO hoàn toàn được chuyển nhượng nhưng sẽ bị giới hạn số lượng.
- Những doanh nghiệp mới được thành lập chưa ổn định trong mô hình hoạt động cần phải được xem xét và cân nhắc kỹ trước khi quyết định mua cổ phiếu IPO.
- Nhà đầu tư nên nhận sự tư vấn của các chuyên gia để hiểu rõ hơn về hoạt động này, nắm bắt quy trình và các thông tin quan trọng, tránh sai sót trong quá trình giao dịch dẫn đến những tổn thất nghiêm trọng không đáng có.
IV. Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin quan trọng về cổ phiếu IPO. Mặc dù đây là thị trường hấp dẫn vì kỳ vọng sinh lời cao nhưng nhà đầu tư nên nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!