Một trong các chỉ số quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá được giá trị của một doanh nghiệp chính là chỉ số P/S. Vậy thực chất chỉ số P/S là gì? Ý nghĩa và cách tính  của chỉ số này trong đầu tư chứng khoán là gì? Cùng EFX tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Chỉ số P/S là gì?

Chỉ số P/S (Price/ Sales per share) là chỉ số dùng để định giá cổ phiếu nhằm đo lường giá cổ phiếu trên doanh thu mỗi cổ phần. P/S cho biết NĐT sẵn sàng bỏ ra bao nhiêu tiền để mua 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp.

NĐT sử dụng chỉ số P/S vì nghĩ rằng lợi nhuận dễ bị bóp méo nên P/E sẽ bị sai lệch, hay giá trị sổ sách có thể không đúng nên P/B không đáng tin cậy trong khi đó doanh thu đáng tin cậy hơn vì thế P/S được ưa thích hơn.

Chỉ số P/S được các nhà đầu tư sử dụng để xác định giá trị tương đối của cổ phiếu so với quá khứ và so với doanh nghiệp khác cùng ngành.

Cách tính chỉ số P/S trong chứng khoán

Bạn có thể tính chỉ số P/S đơn giản của một doanh nghiệp dựa trên 3 dữ liệu cơ bản sau:

• P (Market Price) là thị giá cổ phiếu ở thời điểm hiện tại.
• S (Sales per Share) là doanh thu thuần trên từng cổ phiếu.
• Lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành.

Cụ thể công thức tính như sau:

Có thể rút gọn thành công thức sau:

Ví dụ cụ thể, ta có:

Thị giá cổ phiếu P = 126,2 ngàn đồng.

Khối lượng cổ phiếu lưu hành = 1,741 tỷ cổ phiếu.

Vốn hóa thị trường = 219.763 tỷ đồng.

Tổng doanh thu thuần = 13.230 + 13.738 + 13.015 + 13.743 = 53.726 tỷ đồng.

Khi đó, ta tính được:

Doanh thu thuần = Doanh thu 4 quý/KLCP lưu hành =  53.736/1,741= 30,86 (ngàn đồng).

Vậy:

P/S = Thị giá cổ phiếu/Doanh thu thuần = 126,2/30.86 = 4.09.

P/S = Vốn hóa thị trường/Tổng doanh thu thuần = 219.763/53.726= 4.09.

Vậy chỉ số P/S là 4.09.

Đánh giá ưu – nhược điểm của chỉ số P/S

Thông thường, chỉ số P/S sẽ được ưa chuộng hơn chỉ số P/E hay P/B vì 2 lý do chủ yếu:

• Thứ nhất, do nhà đầu tư lo sợ lợi nhuận bị doanh nghiệp thay đổi, bóp méo, dẫn đến chỉ số P/E cho ra kết quả sai lệch.
• Thứ hai, lo sợ thông tin, giá trị sổ sách có thể không chính xác, từ đó P/B không đáng tin cậy.

P/S dựa vào doanh thu thực tế của doanh nghiệp nên được đánh giá là đáng tin cậy hơn. Dựa vào chỉ số P/S các nhà đầu tư còn có thể xác định được giá trị tương đối của cổ phiếu ở hiện tại so với quá khứ cũng như so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành.

Để hiểu rõ hơn về chỉ số P/S và ứng dụng vào quá trình phân tích, đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cần hiểu rõ các ưu – nhược điểm của chỉ số này.

Ưu điểm

Có 3 ưu điểm nổi trội của chỉ số P/S:

• Đầu tiên, so với lợi nhuận, doanh thu ít khi bị thay đổi hơn. Điều đó giúp kết quả tính toán của P/S có tính chính xác. Lợi nhuận có thể bị bóp méo bởi các chiêu trò thao túng nhưng doanh thu luôn được kiểm tra chéo bởi chuyên gia, đối tác nên độ tin cậy được đảm bảo.
• Thứ hai, chỉ số P/S vẫn có thể sử dụng dù doanh nghiệp đang bị thua lỗ: Nhiều doanh nghiệp mới chưa thể tạo được lợi nhuận trong vài năm đầu tiên. Một số doanh nghiệp có thể hoạt động thua lỗ, lợi nhuận âm, đầu tư dự án bị lỗ, không có lợi nhuận. Lúc này, nhà đầu tư buộc phải sử dụng chỉ số P/S hiện tại để so sánh với P/S trong quá khứ và so với các tổ chức khác trong cùng ngành.
• Thứ ba, P/S có tính ổn định hơn do thông thường doanh thu biến động thấp hơn so với lợi nhuận. Một số lĩnh vực kinh doanh có yếu tố chu kỳ sẽ trải qua các mốc thời gian lên xuống, từ đó lợi nhuận cũng biến động tương ứng. Chính vì vậy, P/S sẽ tốt hơn cho việc đo lường và phân tích.

Nhược điểm

Chỉ số P/S trong chứng khoán cũng có những điểm hạn chế như sau:

• Mặc dù tính P/S dựa vào doanh thu nhưng nếu doanh thu tăng nhanh là do các khoản phải thu trong bảng cân đối kế toán. Điều đó có nghĩa doanh nghiệp chỉ đang ghi nhận doanh thu sớm, còn dòng tiền thực tế thì chưa có.
• Chỉ số P/S không giúp nhà đầu tư nắm bắt được sự khác biệt về cấu trúc chi phí trong doanh nghiệp mà chỉ cung cấp thông tin về mặt bán hàng hóa/cung cấp dịch vụ.
• Trường hợp chỉ số P/S ghi nhận doanh thu cao, nhưng doanh thu này chưa bù vào chi phí, trong dài hạn doanh nghiệp vẫn có nguy cơ thua lỗ. Bởi vì bản chất của kinh doanh là dòng tiền cùng lợi nhuận.

Các nhược điểm trên đòi hỏi nhà đầu tư cần kết hợp sử dụng P/S cùng các chỉ số khác như P/B, P/E để có được cái nhìn toàn diện, không bỏ sót bất kỳ trường hợp nào của doanh nghiệp.

Ý nghĩa của chỉ số P/S

Doanh nghiệp nếu đang trong kỳ ổn định và tăng trưởng doanh thu đều đặn nhưng hệ số P/S lại quá thấp, có thể doanh nghiệp đó đang bị định giá thấp. Đây được xem là một cơ hội đầu tư tốt. Ngược lại, nếu chỉ số P/S quá cao có thể thể hiện rằng công ty đang được định giá cao hơn giá trị thật của nó.

Vậy một chỉ số P/S như thế nào để được đánh giá là cao hoặc thấp? Chúng ta cần thực hiện so sánh chỉ số này với 2 yếu tố sau:

• P/S trung bình trong ngành hoặc với doanh nghiệp cạnh tranh trực tiếp.

So sánh hệ số P/S của doanh nghiệp cạnh tranh có cùng quy mô trong điều kiện thị trường đang ổn định. Đây là một trong các cách để đánh giá hiệu quả chỉ số P/S của công ty đang rủi ro hay hấp dẫn.

• P/S trong quá khứ của chính doanh nghiệp đó.

Đối với những công ty có hoạt động kinh doanh ổn định và vững mạnh, thì so sánh với quá khứ của nó là một ý tưởng tốt. Khi chỉ số P/S thấp hơn so với trung bình trong quá khứ thì bạn có thể lựa chọn mua và chờ thành quả.