Cán cân thương mại thuộc một mục trong tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán quốc tế – Balance of payment. Đồng thời còn đóng vai trò vô cùng quan trọng dù là ở bất kỳ quốc gia nào. Vậy, cán cân thương mại là gì?
Khái niệm cán cân thương mại
Cán cân thương mại là một mục trong tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán quốc tế. Cán cân thương mại ghi lại những thay đổi trong xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định (quý hoặc năm) cũng như mức chênh lệch giữa chúng (xuất khẩu trừ đi nhập khẩu).
Khi mức chênh lệch là lớn hơn 0, thì cán cân thương mại có thặng dư. Ngược lại, khi mức chênh lệch nhỏ hơn 0, thì cán cân thương mại có thâm hụt. Khi mức chênh lệch đúng bằng 0, cán cân thương mại ở trạng thái cân bằng.
Cán cân thương mại còn được gọi là xuất khẩu ròng hoặc thặng dư thương mại. Khi cán cân thương mại có thặng dư, xuất khẩu ròng/thặng dư thương mại mang giá trị dương. Khi cán cân thương mại có thâm hụt, xuất khẩu ròng/thặng dư thương mại mang giá trị âm.
Lúc này còn có thể gọi là thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, cần lưu ý là các khái niệm xuất khẩu, nhập khẩu, xuất khẩu ròng, thặng dư/thâm hụt thương mại trong lý luận thương mại quốc tế rộng hơn các trong cách xây dựng bảng biểu cán cân thanh toán quốc tế bởi lẽ chúng bao gồm cả hàng hóa lẫn dịch vụ.
Hệ thống tài khoản ghi lại toàn bộ các nghiệp vụ thanh toán hay bảng đối chiếu giữa tổng số các khoản thu với các khoản chỉ về thương mại của một nước với các nước khác trong một thời kì nhất định (tháng, quý, năm,…), thể hiện các khoản thu từ nước ngoài và các khoản chỉ trả cho nước ngoài trên cơ sở các hoạt động thương mại và được tính bằng ngoại tệ chuyển đổi.
Nói cách khác, cán cân thương mại là bảng cân đối giữa thu xuất khẩu và chỉ nhập khẩu của một nước trong một thời kì nhất định. Cán cân thương mại có vai trò rất quan trọng, giúp một nước đánh giá khả năng cạnh tranh về thương mại trên thị trường quốc tế, cho phép đánh giá và phân tích mối liên hệ giữa khả năng sản xuất và nhu cầu tiêu dùng của xã hội (bao gồ cả hàng hoá và dịch vụ).
Cán cân thương mại là một bộ phận của cán cân thanh toán. Cán cân thương mại còn gọi là bảng cân đối thương mại, cán cân thương mại quốc tế.
Vai trò của cán cân thương mại đối với nền kinh tế
Vấn đề xuất nhập khẩu luôn là vấn đề được quan tâm tại bất kỳ quốc gia nào, bởi đó đôi khi sẽ là nguồn thu nhập chính của địa phương trong quốc gia và góp phần vào thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Điều mà các nước quan tâm đến cán cân thương mại là vì cán cân thương mại có sức ảnh hưởng tới sản lượng trong nước (xuất khẩu ròng là thành tố của GDP), ảnh hưởng đến việc làm và cán cân đối ngoại.
Và cán cân thương mại ở đây như là một yếu tố giúp cho các quốc gia nhìn ra được những thay đổi trong việc xuất nhập khẩu và thấy được mức độ chênh lệch trong các thời gian cụ thể.
Cụ thể:
Cán cân thương mại góp phần thể hiện sự cung cầu tiền tệ của một đất nước, sự thay đổi hối đoái của đồng nội tệ trên đồng ngoại tệ.
Tức có nghĩa rằng cán cân thương mại có thể sẽ nói lên được khả năng cạnh tranh của một quốc gia trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra thì nhờ vào tình hình của cán cân thương mại sẽ giúp chúng ta đưa ra được kết luận về tình trạng cán cân vãng lai, đồng thời thì nó cũng gây ảnh hưởng lên nền kinh tế vĩ mô.
Vì thế mà bất kì một quốc gia nào cũng cần phải sử dụng đến cán cân thương mại mới có thể đưa ra được các chính sách và những phương án thích hợp và hiệu quả để đảm bảo được nền kinh tế vĩ mô của quốc gia đó.
Ngoài ra thì cán cân thương mại còn là thể hiện mức đầu tư, thu nhập và tiết kiệm của một quốc gia trên cán cân thanh toán.
Nếu như khi cán cân thương mại có thâm thụt thì có nghĩa là quốc gia đó đã chi nhiều hơn là thu, tiết kiệm cũng như ít hơn đầu tư.
Cũng nhờ đó mà có thể đưa ra được những chính sách để có thể cải thiện tốt hơn và nhằm đảm bảo nền kinh tế phát triển ổn định, lâu dài.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!