Thuế, phí hay lệ phí luôn là các khoản tiền khiến nhiều nhà đầu tư phải dè chừng khi tham gia thị trường chứng khoán. Bên cạnh danh sách các phí giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư còn bị đánh thuế giao dịch theo quy định của luật. Vậy, theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhà đầu tư chịu những loại thuế giao dịch chứng khoán nào?
I. Thuế là gì? Tại sao có thuế giao dịch chứng khoán?
Thuế được xem là khoản thu nộp mang tính bắt buộc mà tổ chức hoặc cá nhân phải nộp cho nhà nước nếu đáp ứng đủ những điều kiện nhất định. Thuế đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động của nhà nước.
Phần lớn nguồn thu từ ngân sách đều đến từ thuế. Từ đó, nhà nước có thể thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ như điều tiết nền kinh tế, điều chỉnh mục tiêu kinh tế vĩ mô và đảm bảo công bằng xã hội. Chính vì thế, “Nộp thuế là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi công dân” đã trở thành biểu ngữ quen thuộc đối với mỗi chúng ta.
Thuế là một phần không thể thiếu trong mỗi giao dịch chứng khoán.
Giao dịch chứng khoán là hoạt động có bên bán và bên mua, có hàng hóa được giao dịch. Do đó, hoạt động giao dịch chứng khoán cũng phải chịu thuế giao dịch theo quy định.
Với từng đối tượng khác nhau như các tổ chức phát hành, nhà đầu tư chứng khoán, người kinh doanh dịch vụ chứng khoán… thì nghĩa vụ thuế phải chịu cũng là khác nhau. Tuy nhiên, trong bài viết này chỉ đề cập tới nghĩa vụ thuế đối với các nhà đầu tư cá nhân – đối tượng chiếm phần đông đa số trong giao dịch chứng khoán hiện nay.
II. Các loại thuế giao dịch trong chứng khoán
Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, nhà đầu tư khi mua bán chứng khoán phải chịu 2 loại thuế giao dịch là thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập từ cổ tức.
1. Thuế thu nhập cá nhân từ việc chuyển nhượng cổ phiếu
Thuế thu nhập cá nhân được tính bằng thu nhập của người nộp thuế. Khi phát sinh giao dịch trên thị trường chứng khoán tạo ra thu nhập, nhà đầu tư phải nộp thuế giao dịch dựa trên khoản thu nhập đó. Giao dịch bán chứng khoán sẽ phải chịu thuế giao dịch là 0,1% bất kể giao dịch đó lãi hay lỗ. Trong trường hợp này, chỉ có người bán chứng khoán là người phải chịu thuế giao dịch.
Ví dụ, khi bán 1000 cổ phiếu của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (VNM) phiên giao dịch ngày 27/12/2021 với giá 90.400 đồng/CP, số tiền thu được là 90.400.000 đồng. Như vậy số tiền chịu thuế giao dịch phải chịu là 0,1% x 90.400.000 = 94.000 đồng
2. Thuế thu nhập cá nhân từ cổ tức
Ngoài thuế thu nhập cá nhân nói trên thì khi bán chứng khoán, nhà đầu tư còn phải chịu thuế thu nhập từ cổ tức.
Loại thuế này phát sinh khi cổ đông nhận được cổ tức bằng tiền mặt hoặc bán chứng khoán nhận được từ việc chia thưởng hay chia cổ tức. Nhà đầu tư phải chịu 5% thuế thu nhập cá nhân trên tổng thu nhập nhận được theo quy định của Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
Khi đó, công ty niêm yết chỉ trả 95% cho cổ đông và sẽ thay mặt Cục thuế giữ lại 5% cho việc thu thuế thu nhập cá nhân từ việc nhận cổ tức tiền mặt. Sau đó, Cục thuế sẽ tiến hành thu thuế từ công ty niêm yết.
3. Thuế thu nhập cá nhân từ thừa kế chứng khoán
Khi bạn được thừa kế chứng khoán, số thuế thu nhập cá nhân phải nộp sẽ bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 10%. Trong đó, thu nhập tính thuế từ thừa kế là phần giá trị tài sản mà bạn nhận thừa kế lớn hơn 10 triệu đồng cho mỗi lần nhận.
III. Thuế giao dịch trong chứng khoán, cơ hội hay thách thức?
Không thể phủ nhận số tiền thu thuế từ hoạt động đầu tư chứng khoán đang ngày càng tăng, và đem lại nguồn thu dồi dào cho ngân sách nhà nước. Chỉ trong 5 tháng đầu năm, Tổng cục thuế đã ghi nhận số tiền thu được từ thuế giao dịch chứng khoán tăng 320% so với cùng kỳ năm ngoái.
Điều này thể hiện khả năng phát triển của thị trường chứng khoán trong tương lai, có thể trở thành mục tiêu trọng điểm phát triển kinh tế của nước ta.
IV. Có nên đầu tư chứng khoán khi có quá nhiều khoản thuế, phí?
Xét theo một góc nhìn khác từ phía của một nhà đầu tư, với các quy định mới đặt ra về thuế thu nhập cá nhân khi tham gia thị trường chứng khoán thì nhà đầu tư có rất nhiều lo lắng về việc “đánh thuế nhiều lần”. Các khoản thuế liên quan đôi khi sẽ làm nhà đầu tư mới e ngại.
Nhà đầu tư nên chọn những trung gian uy tín, sàn giao dịch với bề dày lịch sử cũng như có đội ngũ tư vấn hiệu quả như vậy nhà đầu tư sẽ bớt đi một khoản tiền phải chi trả, đó chính là phí giao dịch, bởi hiện nay có rất nhiều ưu đãi dành cho nhà đầu tư mới .
V. Kết luận
Hy vọng bài viết đã đem lại cho bạn những thông tin hữu ích về thuế giao dịch chứng khoán.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!