Trước khi bạn bắt đầu đầu tư cũng như lựa chọn loại cổ phiếu phù hợp, thì việc tìm hiểu kỹ về các chỉ số chứng khoán là điều hết sức quan trọng. Bạn sẽ thường gặp các chỉ số chứng khoán khi giao dịch như: EPS, PE, ROE & ROA, P/B hoặc Beta,… và những chỉ số chứng khoán này mang ý nghĩa gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay tại EFX nhé!
Chỉ số chứng khoán là gì?
Chỉ số chứng khoán được định nghĩa là chỉ số phản ánh giá trị của một nhóm các cổ phiếu cụ thể trên thị trường chứng khoán. Không có giới hạn về số lượng loại cổ phiếu đối với nhóm các cổ phiếu này. Các cổ phiếu trên được nhóm lại với nhau nhằm mục đích được giao dịch như một công cụ tài chính trên thị trường. Một số quy tắc nhóm có thể kể đến đó là: cũng ngành kinh doanh, cùng sở giao dịch, cùng mức vốn hóa thị trường, cùng lĩnh vực hoạt động,…
Ý nghĩa của chỉ số chứng khoán
Các chỉ số chứng khoán mang các ý nghĩa quan trọng trong đầu tư, cụ thể là quá trình phân tích, đánh giá đối với các nhà đầu tư, nhà kinh tế, nhà nghiên cứu hay chính trị gia. Ngoài ra, các chỉ số chứng khoán cũng có ý nghĩa lớn trong việc đưa ra nhận định và quyết định lựa chọn lệnh đầu tư phù hợp khi nhắc đến yếu tố hiệu suất của thị trường.
Các chỉ số chứng khoán cơ bản cần biết
Đầu tiên, EFX sẽ giới thiệu với bạn các chỉ số chứng khoán cơ bản thường gặp ở các trang thông tin cổ phiếu hoặc báo cáo tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Chỉ số chứng khoán EPS – Thu nhập trên một cổ phiếu
EPS (viết tắt của từ Earning Per Share) được biết là lợi nhuận mà nhà đầu tư thu được trên một cổ phiếu. Đây là chỉ số chứng khoán thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp, thông qua thu nhập mà công ty phân bổ trên mỗi cổ phần đang lưu hành. EPS càng cao thì khả năng hoạt động sinh lời của công ty càng lớn.
Cụ thể, EPS sẽ được tính như sau:
| EPS = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức ưu đãi) / Số cổ phiếu phổ thông đang lưu hành |
Đặc biệt, chỉ số chứng khoán EPS cũng được xem là một tiêu chí quan trọng để các nhà đầu tư có thể đánh giá và lựa chọn cổ phiếu phù hợp. Và chỉ số chứng khoán này cũng là một yếu tố để bạn có thể tính được chỉ số P/E và giá trị cổ phiếu.
Chỉ số chứng khoán PE – Hệ số giá trên thu nhập
Chỉ số chứng khoán PE (Price to Earning ratio) được dùng để đánh giá mối quan hệ của giữa giá cổ phiếu trên thị trường (Price) và lãi thu được trên một cổ phiếu (EPS). Cụ thể, chỉ số chứng khoán này cho thấy, để có được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu thì bạn cần phải bỏ ra số tiền là bao nhiêu. Do đó, nếu PE thấp thì có nghĩa là giá cổ phiếu này rẻ và ngược lại.
Công thức tính chỉ số chứng khoán PE sẽ là:
| P/E = Thị giá cổ phiếu (Price)/ Lợi nhuận trên 1 cổ phiếu (EPS) |
Chỉ số chứng khoán PE rất có ích cho nhà đầu tư trong việc định giá cổ phiếu. Tuy nhiên, bạn không nên quyết định lựa chọn cổ phiếu hoàn toàn dựa trên tỷ lệ PE, mà chỉ mang tính chất tham khảo. Vì sẽ có nhiều trường hợp công ty có thu nhập đột ngột, không lặp lại trong tương lai cũng làm cho PE thấp tại một thời điểm nhất định như: bán hoặc thanh lý tài sản, các cổ đông bán cổ phiếu để chốt lời,…
Chỉ số chứng khoán ROE & ROA – Tỷ số lợi nhuận ròng
ROE (Return on Common Equity): Tỷ số lợi nhuận ròng dựa trên vốn của chủ sở hữu. Chỉ số này thể hiện khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn của cổ đông thường. Thường được nhà đầu tư dùng để so sánh giữa các cổ phiếu cùng ngành và quyết định mua của công ty nào.
Công thức tính:
| ROE = Lợi nhuận sau thuế dành cho cổ đông thường / Vốn cổ phần phổ thông |
ROA (Return on Total Assets): Tỷ số lợi nhuận ròng dựa trên tài sản. Chỉ số chứng khoán thể hiện khả năng sinh lời trên mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp. Tài sản được hình thành dựa trên 2 yếu tố là vốn vay và vốn chủ sở hữu. Nếu ROA cao thì có nghĩa là công ty đang có lợi nhuận cao với lượng đầu tư ít.
Công thức tính:
| ROA = Lợi nhuận sau thuế dành cho cổ đông thường / Tổng tài sản |
Chỉ số chứng khoán P/B – Giá/Giá trị sổ sách
Chỉ số chứng khoán P/B (Price to Book ratio) được dùng để so sánh giá hiện tại của cổ phiếu và giá trị ghi sổ của cổ phiếu đó. Nếu giá thị trường của cổ phiếu cao hơn giá ghi sổ, thì sẽ thể hiện công ty này đang có mức thu nhập trên tài sản cao.
Chỉ số chứng khoán này sẽ giúp các nhà đầu tư tìm ra được các loại cổ phiếu có giá thấp nhưng bị thị trường bỏ qua. Chỉ số chứng khoán P/E chỉ phản ánh đúng khi bạn xem xét trên các công ty có vốn hóa cao hoặc công ty tài chính do giá trị tài sản lớn.
Công thức tính:
| P/B = Giá cổ phiếu hiện tại / (Tổng giá trị tài sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ) |
Chỉ số chứng khoán Beta – Hệ Số Beta
Hệ số Beta được dùng để đo lường mức biến động giá và rủi ro của chứng khoán hoặc một danh mục đầu tư với thị trường. Cụ thể, thị trường sẽ có hệ số cố định là Beta = 1, nếu cổ phiếu có Beta lớn hơn 1 thì sẽ rủi ro cao hơn và ngược lại. Tức là nếu toàn thị trường giảm, cổ phiếu sẽ bị mất giá nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu thị trường tăng đều thì cổ phiếu sẽ tăng nhanh hơn, do đó nhiều nhà đầu tư đã chấp nhận mua những cổ phiếu có Beta cao để có lợi nhuận tốt hơn trong tương lai.
Các chỉ số chứng khoán quan trọng khác
Khi đánh giá một cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ không chỉ gặp 5 chỉ số chứng khoán trên mà còn sẽ cần đến các chỉ số chứng khoán quan trọng khác như:
- Hệ số thanh khoản: Đo lường khả năng chi trả các khoản nợ ngắn hạn của công ty.
- Chỉ số nợ D/E: Cho biết tài sản công ty hình thành trên nợ hay vốn chủ sở hữu.
- Cổ tức: Một phần lợi nhuận ròng mà công ty chi trả cho các cổ đông, được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu.
- Đáy cổ phiếu: Để biết được các cổ phiếu giảm nhiều nhất (hoặc tăng cùng thị trường) trong một thời điểm nhất định.
Tóm lại, trước khi lựa chọn một cổ phiếu bất kỳ, nhà đầu tư đều phải đánh giá kỹ càng dựa trên các chỉ số chứng khoán trên để tối đa lợi nhuận. Tuy nhiên đối với các nhà đầu tư mới, chưa nhiều kinh nghiệm thì việc phân tích chuyên sâu thông qua các chỉ số chứng khoán vẫn là một vấn đề khó khăn. Vì thế, lựa chọn đầu tư vào quỹ mở sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian tìm hiểu cũng như phân tích thị trường mỗi ngày nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận và tránh rủi ro không mong muốn.
Thông qua bài viết, EFX mong các nhà đầu tư có thêm kiến thức thực hiện giao dịch thành công và thu được nhiều lợi nhuận.
Xem thêm các thông tin và nhận hỗ trợ tại Fanpage
Chúc các nhà đầu tư luôn thành công!